Właściwości antyoksydacyjne są jednymi z najbardziej pożądanych i najszerzej wpływających na nasz organizm. Proces utleniania jest jednym z głównych czynników starzenia się organizmów, a także przyczynia się do rozwoju wielu chorób. Jak oksydacja zawsze jest zła? Kiedy jej przeciwdziałać?
Procesy utleniania nie zawsze są złe
Oksydacja zachodzi w naszym środowisku od zawsze i jest zupełnie naturalnym procesem. To miedzy innymi dzięki niej komórki w naszym organizmie są regularnie wymieniane i zastępowane nowymi, sprawnie działającymi. Z tego powodu samo utlenianie jest nam wręcz potrzebne. Problem niestety pojawił się wraz z rozwojem cywilizacyjnym i zmianą trybu życia większości ludzi. Wolne rodniki powstające w procesach oksydacyjnych to reaktywne formy tlenu, które zabierają elektron innym cząsteczkom, przez co te, przestają być chemicznie obojętne. Przewlekły stres, zanieczyszczenia środowiska, nadmierny wysiłek fizyczny, a także wzrost poziomu promieniowania sprzyja nadmiernej produkcji wolnych rodników, które z kolei przyspieszają procesy starzenia się. Z tego względu coraz większą uwagę zaczęto przywiązywać do antyoksydantów, czyli substancji, które neutralizują wolne rodniki, a tym samym minimalizują ich negatywny wpływ na ludzie organizmy. Na szczęście nasze ciała zostały zaprojektowane tak, by wytworzyć samodzielnie część substancji przeciwutleniających. Które to związki i jak wspomóc ich działanie?
Melatonina – hormon snu
Melatonina to jeden z naszych naturalnych antyoksydantów wytwarzanych w rytmie dobowym. Jest to hormon, którego produkcja zachodzi głownie w szyszynce, a gdy jego stężenie osiągnie odpowiedni poziom robimy się senni. Niestety zaburzenie rytmu dobowego, duża ilość światła niebieskiego, sprawia że ilość uwalnianej melatoniny jest niewystarczająca. Bez tego związku nasz sen nie jest dość regeneracyjny, a jak wiadomo odpoczynek jest kluczem do prawidłowego funkcjonowania. Zaburzony sen prowadzi do zmniejszonego przyswajania składników odżywczych, zaburzeń koncentracji, przyspieszeniu procesów starzenia się, szczególnie w przypadku skóry. By zadbać o właściwe wydzielanie melatoniny, w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się dotychczasowej higienie snu, a właściwie częściej jej brakowi.
Karnozyna – naturalny antyoksydant dla mózgu i mięśni
Karnozyna jest antyoksydantem naturalnie występującym w ludzkim organizmie, a jej najwyższe stężenia obserwuje się w tkankach o bardzo wysokim zapotrzebowaniu energetycznym, czyli np. w mózgu i mięśniach. Jej poziom spada wraz z obniżeniem się masy mięśniowej (szczególnie zanikiem włókien szybkokurczliwych), wiekiem, a także jest zależny od płci – mężczyźni mają jej więcej. Karnozyna możne przyjmować profilaktycznie, w formie suplementu, w celu ochrony układu krwionośnego i wspomożenia procesów regeneracyjnych organizmu. Z uwagi na jej dużą zawartość we włóknach mięśniowych przez moment była bardzo popularnym suplementem wśród sportowców i rzeczywiście jej stężenie może mieć znaczenie dla rozwoju masy mięśniowej, a suplement w większości rozkładany jest w jelicie cienkim skąd w takiej formie szybciej trafia do bardziej potrzebujących tkanek. Obecnie sportowcy, chcąc podnieść stężenie tego związku z mięśniach, stosują raczej jego prekursor – beta-alaninę. Dzięki jej długotrwałemu stosowaniu zwiększają się możliwości regeneracyjne i buforujące mięśni.
Glutation – najważniejszy antyoksydant wszystkich roślin i zwierząt
Glutation to jeden z najbardziej rozpowszechnionych antyoksydantów w świecie roślin i zwierząt. Wytwarzają go wszystkie organizmy tego typu, a jego wszechstronne działanie jest nie do przecenienia. Uczestniczy on w produkcji wielu hormonów i enzymów. Odpowiedni poziom glutationu wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, a także poprawia transport substancji odżywczych w organizmie i obniża poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu. Glutation można dostarczyć wraz z warzywami i owocami, w których jest go bardzo dużo.
